Awers i rewers monety – wyjaśniamy czym są i jak je rozpoznać

Tak jak nie można być dobrym inwestorem bez dobrej wiedzy o finansach, tak samo awers nie istnieje bez rewersu. Tym zdaniem, ujmującym istotę nierozerwalnej relacji tych dwóch stron monet - zaczniemy bliższe spojrzenie na to, czym właściwie są i co powinieneś wiedzieć na ich temat.

Nie wystarczy bowiem mieć pojęcie na temat tego, po której stronie się znajdują. Zwłaszcza, jeśli zainteresował Cię temat monet z pobudek inwestorskich, czy też kolekcjonerskich - dobrze jest dorzucić do tej wiedzy więcej informacji. Zapraszamy do lektury!

Awers i rewers monety - podobieństwa i różnice

Zarówno awers, jak i rewers monety stanowią nieodłączną część monety. Każda ze stron powstaje w zgodzie z tradycją menniczą, a to oznacza, że znajdziesz na nich konkretne informacje - czy to dotyczące nominału, czy też pochodzenia monety. Nie brakuje też zdobień i innych przejawów sztuki menniczej.

Nierzadko zdarza się (nawet bardziej doświadczonym osobom) pomylić awers z rewersem i współcześnie ma to zwykle związek z brakiem wiedzy oraz tym, że często przywiązuje się do tego mniejszą wagę niż niegdyś. Ty jednak nie bądź ignorantem - przeczytaj ten poradnik wyjaśniający do końca i nie popełniaj tego błędu.

Ważne! Pojęcia “awers” i “rewers” to pojęcia odnoszące się nie tylko do dwóch stron monet, ale ogólnie zdobionych, płaskich przedmiotów. Mogą zawierać malowidło, grafikę, druk, czy też być zdobione w jeszcze inny sposób.

Na jakich wyrobach poza monetami można znaleźć awers i rewers?

• medale,
• odznaki,
• ordery,
• plakietki,
• inne.

W języku codziennym używa się tych pojęć najczęściej w stosunku do numizmatyki. Warto również zaznaczyć, że aby oba pojęcia funkcjonowały razem - musi pozostać swobodny dostęp do powierzchni zarówno awersu, jak i rewersu przedmiotu. Te dwa pojęcia są ze sobą nierozłączne - awers bez rewersu nie istnieje i odwrotnie. Choć istnieje dopuszczenie sytuacji, że jedna z tych stron nie będzie pokryta grafiką, napisami, czy innymi zdobieniami.

Czym jest awers monety?

Z racji tego, że to właśnie awers stanowi przednią, główną część monety (umownie nazywaną prawą) - to właśnie na tym elemencie skupimy się w pierwszej kolejności. Głównym założeniem dla awersu jest to, aby umieszczać na nim najważniejsze informacje dotyczące danego wyrobu - w omawianym przypadku monety, co pozwala zachować reprezentacyjny charakter tej powierzchni. Ujmując ten temat bliżej w polskiej numizmatyce warto dodać, że na jego powierzchni powinny się znaleźć elementy stanowiące podstawę prawną danej monety.

Jakich elementów można się spodziewać na powierzchni awersu?

• imię panującego,
• nazwa państwa,
• herb panującego,
• początek legendy,
• herb państwa.

Jeśli chcesz uzyskać biegłość w odróżnieniu awersu od rewersu - warto zapamiętać, że w przypadku głównej strony monety warto na niej szukać symboli emitenta, czy też bardziej szczegółowych informacji dotyczących produkcji. Symbolami mogą być wspomniane już w powyższej liście herby, czy imiona panujących, lecz nierzadko pojawiają się też ich przydomki lub podobizny.

Gdzie znajduje się przód monety, czyli jak rozpoznać awers?

Posłużmy się przykładem polskiej złotówki, gdzie awersem jest strona z Orłem Białym. Potwierdza to nawet sam Narodowy Bank Polski, wskazując na fakt, że polskie monety, w tym monety kolekcjonerskie są skonstruowane w ten sam sposób, który wskazuje na to, że na awersie należy szukać konkretnych szczegółów.

Co widnieje na awersie polskich monet?

• ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej wizerunek orła,
• oznaczenie roku emisji (zwykle pod orłem),
• napis RZECZPOSPOLITA POLSKA (tego elementu szukaj w otoku monety).

Reasumując, można uznać, że teraz gdy posiadasz wiedzę o tym, jakie elementy są na awersie niezmienne i powtarzające się, nie powinieneś mieć żadnego problemu z właściwym rozpoznaniem poszczególnych stron monet, a już na pewno tych pochodzących z polskich mennic.

Awers monety - dodatkowe informacje

Twoja wiedza na temat awersu monet jest już w tej chwili dużo większa, ale warto poznać jeszcze kilka istotnych kwestii dla jej uzupełnienia. Na przykład warto wiedzieć, że możesz się spotkać w numizmatyce z określeniem “przód” lub “prawa strona” monety i to również odnosi się właśnie do awersu.

Jest też kilka innych elementów, które mogą się znaleźć na awersie, a które nie zostały wymienione w powyższym akapicie - elementy graficzne, które są charakterystyczne dla danego producenta monet lub wszelkiego rodzaju sentencje łacińskie. Warto to zapamiętać, aby taki szczegół nie wprowadził Cię w błędną interpretację stron konkretnej monety. Symbol emitenta można jednak uznać za najważniejszy i najłatwiej identyfikowalny element wskazujący na fakt, że mamy z danej strony do czynienia właśnie z awersem, a nie rewersem monety. Interesującym przykładem jest wizerunek Elżbiety II, który można znaleźć zarówno na najbardziej znanych monetach Bulionowych Wielkiej Brytanii, jak na przykład Britannia, ale też w przypadku monet pochodzących z innych państw - i tutaj doskonałym przykładem jest chociażby Australijski Kangur.

Czym jest rewers monety?

Czas przejść do drugiej strony monety, w odniesieniu do której to panuje właściwie pełna dowolność - producent może umieścić na niej jakiekolwiek informacje. Przyjęło się jednak, że w praktyce są to elementy graficzne, które są związane w jakiś sposób z okolicznościami wybicia danej monety. Istotną informacją dotyczącą rewersów jest ich unikatowy charakter. To oznacza, że motywy znajdujące się tamże nie powtarzają się w żadnych innych produktach danego emitenta.

Gdzie znajduje się tył monety, czyli jak rozpoznać rewers?

Kluczową informacją pomocną do rozpoznania rewersu monety jest to, że zwykle tamże znajdują się elementy graficzne uzupełniające to, co na przodzie, czyli awersie. Uważaj jednak na nominał, bo choć po tej stronie monety znajduje się on najczęściej - nie jest to jednak zasadą wyrytą w kamieniu. Na pewno możesz szukać na rewersie obecności zdobień, które w mniej lub bardziej bezpośredni sposób nawiązują do nazwy monety.

Jakich elementów szukać na rewersie?

• zdobienia nawiązujące do okoliczności powstania monety,
• informacje nawiązujące do okoliczności powstania monety,
• nominał wyrażony w określonej walucie,
• informacja o próbie złota.

Najważniejsze jednak do zapamiętania jest to, że w zakresie rewersu panuje ogromna dowolność i różnorodność, dlatego w ramach swojej pasji numizmatycznej na pewno niejednokrotnie trafisz na tylne części monet, które Cię zaskoczą pomysłowością ich twórców.

Pamiętaj też, że niektóre z elementów wyżej wymienionych czasem znajdują się na awersie. Przyjęło się jednak, że na rewersie nie znajdziesz informacji zarezerwowanych dla awersu - co stanowi wielką pomoc przy właściwym identyfikowaniu poszczególnych stron. Nic więc dziwnego, że osoby które nie mają nic wspólnego z numizmatyką mogą w istocie mieć problem z rozróżnieniem tych dwóch stron.

Rewers monety - fakty i ciekawostki

Warto wiedzieć, że do opisania rewersu monety w praktyce często używa się też określeń, takich jak “tył monety” lub “lewa strona monety”. W Polsce sama nazwa “rewers” może też budzić w Twojej głowie słuszne skojarzenia z powiedzeniem “orzeł lub reszka” - gdzie ową reszką jest właśnie rewers, a określenie to pochodzi z języka rosyjskiego. Jednak już sama nazwa “rewers” wywodzi się z języka łacińskiego - gdzie reversus = odwrócony.

Przykłady rozróżnienia - awers i rewers

Celem zebrania teoretycznych informacji przedstawionych w tym artykule - na jego zakończenie przygotowaliśmy dwa przykłady monet. W przypadku jednej z nich Krugerranda identyfikacja strony lewej i prawej wypada wręcz książkowo, natomiast wybraliśmy też bardziej skomplikowaną w rozróżnieniu monetę - Austriacki Dukat.

1. Krugerrand
• Awers: galopująca antylopa i wizerunek Paula Krugera - byłego prezydenta RPA (kluczowy element).
• Rewers: próba złota, rok wybicia, nominał, kraj pochodzenia.
2. Austriacki Dukat:
• Awers: wizerunek Franciszka I władcy Austro-Węgier (powtarzanie się tego motywu na innych monetach dla tego okresu wskazuje na fakt, iż tę stronę uznajemy za awers monety).
• Rewers: herb dynastii Habsburgów - dwugłowy orzeł.

W przypadku Austriackiego Dukatu warto również dodać, że mamy do czynienia z odtworzeniem wyglądu tej samej monety, która była wybijana ponad 100 lat temu, z czego zapewne wynikają zauważalne niuanse.

Euro i problemowe rozróżnienie stron monet

Rozróżnienie rewersu i awersu w przypadku monet jest interesującym, choć niezbyt zaskakującym dokonaniem brukselskiej władzy. Często mylnie identyfikuje się awers euro jako rewers - z racji tego, że widnieje tam mocno wyeksponowany nominał. Taka interpretacja jest spotykana nawet wśród osób nie zajmujących się numizmatyką - gdyż nominał jest zwykle na rewersie właśnie. Jednak w tym szczególnym przypadku jest zgoła inaczej, Unia Europejska w charakterystycznym dla siebie stylu zdecydowała narodowe symbole emitentów, które różnią się w zależności od danego kraju przerzucić na rewers, tym samym awers ozdabiając nominałem. Warto o tym pamiętać i nie dać się zwieść, nade wszystko pamiętając, że wyjątek potwierdza regułę.